การรู้จักพระเจ้า(ตอนที่๗)
คุณลักษณะที่เกี่ยวกับองค์และคุณลักษณะที่เกี่ยวกับการกระทำ
คุณลักษณะถาวรของพระเจ้าอาจแบ่งออกได้เป็น 2 ประเภท คือ คุณลักษณะที่เกี่ยวกับองค์และคุณลักษณะที่เกี่ยวกับการกระทำ
คุณลักษณะที่เกี่ยวกับองค์ คือ คุณลักษณะที่สถิตอยู่กับองค์ของพระองค์เสมอ ความถาวรของคุณลักษณะเหล่านี้จะไม่เกิดขึ้นกับ สิ่งอื่น ซึ่งถูกเรียกว่า “คุณลักษณะที่เกี่ยวกับองค์ของพระองค์” อาทิ ความรู้ เดชานุภาพ และการดำรงชีพ คุณลักษณะเหล่านี้จะสถิตอยู่กับองค์ของพระเจ้า จะไม่เกิดขึ้นอย่างถาวรกับสิ่งถูกสร้างอื่น แต่มันจะเป็นเนื้อเดียวกับองค์ของพระเจ้า พระเจ้าเคยเป็นผู้รู้ เป็นอยู่ในปัจจุบันและเป็นมาก่อนหน้าที่พระองค์จะสร้างสรรค์สิ่งอื่นเสียอีก พระเจ้าทรงเดชาสามารถก่อนหน้าที่จะมีสิ่งสามารถอื่นบังเกิดขึ้นมา พระองค์ทรงดำรงชีพอยู่เสมอ พระเจ้าคือ ความรู้นั้น คือเดชานุภาพนั้นและคือการดำรงชีพนั้น สถานะองค์ของพระเจ้าไม่อาจว่างเว้นจากความรู้และเดชานุภาพไปได้ มิเช่นนั้นก็ต้องเป็นสิ่งที่มีขอบเขตบกพร่องและมีความต้องการพึ่งพิง ความเป็นองค์ที่มีขอบเขตและบกพร่องย่อมไม่ใช่ “วาญิบุ้ลวุญูด” อย่างแน่นนอน
คุณลักษณะที่เกี่ยวกับการกระทำ คือ คุณลักษณะที่รับรู้ได้จากการกระทำของพระองค์ ถูกเรียกว่า “คุณลักษณะที่เกี่ยวกับการกระทำ” อาทิ ผู้ทรงสร้าง ผู้ทรงประทานปัจจัย ผู้ทรงเอื้อเฟื้อ ผู้ทรงอภัยโทษ เป็นต้น เพราะพระองค์ทรงสร้างสรรพสิ่งขึ้นมา จึงถูกขนานพระนามว่า ผู้ทรงสร้าง เพราะพระองค์ทรงประทานปัจจัยแก่สรรพสิ่ง พระองค์จึงได้รับการขนานพระนามว่า ผู้ทรงประทานปัจจัย เพราะพระองค์ทรงเอื้อเฟื้อ พระองค์จึงได้รับพระนามว่า ผู้ทรงเอื้อเฟื้อ เพราะทรงปกปิดความน่าเกลียดและบาปของปวงบ่าวเอาไว้ พระองค์จึงได้รับพระนามว่า ผู้ทรงอภัยโทษคุณลักษณะเหล่านี้อันที่จริงแล้วเป็นการบ่งบอกถึงชนิดของความสัมพันธ์เฉพาะระหว่างพระเจ้าและสิ่งถูกสร้างของพระองค์นั่นเอง
หนึ่งฮะดีษที่ควรพิจารณา
ฮุเซน บินคอลิด รายงานว่า ข้าพเจ้าได้ยินท่านอิมามริฎอ (อ.) มีวจีธรรมว่า “พระเจ้าทรงรู้ ทรงเดชานุภาพ ทรงดำรงชีพ ทรงดั้งเดิม ทรงได้ยิน และทรงมองเห็น” ข้าพเจ้ากล่าวว่า “โอ้บุตรแห่งท่านศาสดา มีคนกลุ่มหนึ่งบอกว่า พระเจ้านั้นทรงรู้ แต่เป็นความรู้ที่เพิ่มเติมเข้ามาในองค์ของพระองค์ พระองค์ทรงเดชนุภาพ แต่เป็นเดชานุภาพที่เพิ่มเติมเข้ามาในองค์ของพระองค์ พระองค์ทรงดำรงชีพ แต่การดำรงชีพนั้นเสริมเข้ามาในองค์ของพระองค์พระองค์ทรงดั้งเดิมก็จริงอยู่แต่ความดั้งเดิมนั้นถูกเพิ่มเข้าในองค์ของพระองค์ พระองค์ทรงได้ยิน แต่การได้ยินนั้นเพิ่มเข้ามาในองค์ของพระองค์ พระองค์ทรงเห็น และการมองเห็นของพระองค์นั้นเสริมเข้ามาในองค์ของพระองค์?
”ท่านอิมามตอบว่า“บุคคลใดก็ตามที่มีทัศนะว่าคุณลักษณะของพระเจ้านั้นเพิ่มเติมเข้ามาในองค์ของพระองค์ละก็เขาเป็นผู้ตั้งภาคีและไม่ใช่ผู้ปฏิบัติตามเราพระองค์ทรงรู้ทรงเดชานุภาพทรงดำรงชีพทรงดั้งเดิมทรงได้ยินและทรงเห็นมาก่อนหน้านี้แล้วคุณลักษณะเหล่านี้เป็นเนื้อเดียวกับองค์ของพระองค์”
(บิฮารุลอันวาร เล่ม 4 หน้า 62)
