อัลลอฮฺ(ซบ) ทรงบัญชาให้บรรดาหุจญาจเชือดกุรฺบาน ซึ่งถือเป็นวาญิบสำหรับพวกเขา ทว่า สำหรับคนที่ไม่ได้ไปประกอบพิธีหัจญ์ ถือเป็นมุสตะหับมุอักกัดที่เน้นย้ำให้กระทำ
สำหรับปรัชญาที่แท้จริงของมันนั้นยังไม่เป็นที่เด่นชัดนัก ทว่า เมื่อพิจารณาจากอายะฮฺและริวายะฮฺต่อไปนี้
เราพอจะเข้าใจในวิทยปัญญาของพระบัญชานี้ได้พอสมควร
1. ท่านเราะสูลุลลอฮฺ (ศ) กล่าวว่า
“อัลลอฮฺทรงบัญชาให้ทำกุรฺบาน
ก็เพื่อที่จะให้คนยากไร้ได้อิ่มหนำ (สำราญ) จากเนื้อกุรฺบานนั้น (1)
ด้วยเหตุนี้ จึงมีหะดีษเน้นย้ำให้เลือกสัตว์ที่มีความสมบูรณ์
และให้แบ่งเนื้อนั้นออกเป็น 3 ส่วน
ส่วนหนึ่งสำหรับตนเอง
ส่วนที่สองสำหรับฟะกีรฺคนยากไร้
และส่วนที่สามสำหรับฮะดียะฮฺแจกจ่ายให้กับคนทั่วไป (2)
คัมภีร์อัลกุรฺอานกล่าวถึงเรื่องนี้ว่า
فَكُلُوا مِنْهَا وَأَطْعِمُوا الْقَانِعَ وَالْمُعْتَرَّ ۚ
كَذَٰلِكَ سَخَّرْنَاهَا لَكُمْ لَعَلَّكُمْ تَشْكُرُونَ
พวกท่านก็จงบริโภคมัน และจงแจกจ่ายเป็นอาหาร
ทั้งคนที่ไม่เอ่ยขอ และคนที่เอ่ยขอ
เช่นนั้นแหละเราได้ทำให้มันยอมจำนนต่อสูเจ้า
เพื่อสูเจ้าจักได้ขอบคุณพระองค์ (อัลหัจญ์ 22 : 36)
2. อบูบะศีรฺ รายงานว่า ท่านอิมามญะอฺฟัรฺ ศอดิก (อลัยฮิสสลาม)
กล่าวเกี่ยวกับการเชือดสัตว์กุรฺบานว่า
“ในขณะที่เลือดหยดแรกของสัตว์กุรฺบานที่ถูกเชือดหยดลงบนผืนดิน
ความผิดบาปของผู้ทำกุรฺบานจะได้รับการชำระล้าง
และการทำกุรฺบาน คือหนึ่งในเครื่องบ่งชี้ว่าใครบ้างที่ตักวาสำรวมตน (4)
คัมภีร์อัลกุรฺอานกล่าวถึงเรื่องนี้ว่า
لَن يَنَالَ اللَّـهَ لُحُومُهَا وَلَا دِمَاؤُهَا وَلَـٰكِن يَنَالُهُ التَّقْوَىٰ مِنكُمْ ۚ
كَذَٰلِكَ سَخَّرَهَا لَكُمْ لِتُكَبِّرُوا اللَّـهَ عَلَىٰ مَا هَدَاكُمْ ۗ وَبَشِّرِ الْمُحْسِنِينَ ﴿٣٧﴾
ทั้งเนื้อและเลือดของมันจะไม่ถึงอัลลอฮฺหรอก
ทว่า สิ่งที่ถึงพระองค์คือตักวาความสำรวมตนของสูเจ้า
เช่นนั้นแหละเราได้ให้มันจำนนต่อสูเจ้า
เพื่อสูเจ้าจักได้เทิดไท้อัลลอฮฺอย่างเกรียงไกร
ที่พระองค์ทรงชี้นำสูเจ้า
และจงแจ้งข่าวดีแก่กัลยาณชนเถิด (อัลหัจญ์ 22 : 37)
3. การเชือดสัตว์กุรฺบาน คือหนึ่งจากการเทิดไท้
และเครื่องหมายของพระองค์
ที่จะมีผลต่อความดีงามและบะรอกะฮฺความจำเริญ
وَالْبُدْنَ جَعَلْنَاهَا لَكُم مِّن شَعَائِرِ اللَّـهِ لَكُمْ فِيهَا خَيْرٌ ۖ ﴿٣٦﴾
และเราได้กำหนดให้อูฐที่อ้วนพีสำหรับสูเจ้า
ซึ่งเป็นหนึ่งจากบรรดาเครื่องหมายของอัลลอฮฺ
ในนั้นมีความดีสำหรับสูเจ้า (อัลหัจญ์ 22 : 36)
การเชือดสัตว์กุรฺบานในพิธีหัจญ์
คือสัญลักษณ์และเครื่องหมายหนึ่งจากศาสดาอิบรอฮีม (อลัยฮิสสลาม)
และยังเป็นการร่วมรำลึกถึงความมุคลิศบริสุทธิ์ใจ
และการพลีอันยิ่งใหญ่ของอิบรอฮีม เคาะลีลุลลอฮฺ (อ)
กับอิสมาอีล ซะบีหุลลอฮฺ (อ) บุตรชายของท่านด้วย
4. การเชือดสัตว์กุรฺบาน
คือสื่อที่จะทำให้บ่าวได้ใกล้ชิดกับอัลลอฮฺ
ซึ่งในเรื่องนี้ท่านอิมามอะลี (อลัยฮิสสลาม) กล่าวว่า
“มาตรว่าประชาชนได้ตระหนักถึงประโยชน์โภชผลของการทำกุรฺบาน
พวกเขาจะทุ่มเทสุดกำลังความสามารถ
ถึงแม้จะต้องกู้หนี้ยืมสินก็ตาม (7)
มีข้อคิดเห็น มีประเด็นให้พิจารณา
1. การเชือดกุรฺบานเป็นวาญิบเฉพาะผู้ที่ไปประกอบพิธีหัจญ์เท่านั้น
แต่สำหรับผู้ที่ไม่ได้ไป ถือเป็นมุสตะหับ
(สิ่งที่อิสลามส่งเสริมให้กระทำ)
2. มุสลิมสามารถที่จะ “นัซรฺ” บนบานด้วยการตั้งเจตนาว่า
ถ้ามีความดีใด ๆ แผ้วพานเข้ามา… ข้าจะเชือดสัตว์กุรฺบาน เป็นต้น
——————
หลักฐานอ้างอิง :
1- بحارالانوار، علامه مجلسی ، ج 96، ص 296ـ298، مؤسسة الوفأ.
2- ر.ک : تحریر الوسیله ، امام خمینی ;، ج 1، ص 423ـ424،
مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی ; / بحارالانوار، همان
3- حج ،36
4- بحارالانوار، همان
5- حج ،37
6- حج ،36
7- بحارالانوار
แปลและเรียบเรียงโดย
Risalah Qomi
